از طرفی کارشناسان بر این باورند که ظرفیت اقتصاد ایران توانایی پذیرش این تعداد شغل را در طول یکسال ندارد و این نکته‌ای است که تجارب سال‌های گذشته نیز آن را اثبات می‌کند.همچنین به فرض صحت این آمار باید تغییر مشهود و ملموسی در شاخص‌های اقتصادی کشور پدید آمده باشد تا حداقل شاخص‌ها، به‌عنوان گواه دولت در ایجاد 1.6 میلیون شغل در سال گذشته، با مردم سخن بگویند. شاید در این صورت باور عموم برای پذیرش این نکته که در سال‌جاری 2.5 میلیون شغل در کشور ایجاد خواهد شد، آماده‌تر شود. اما با مراجعه به آمار محدود اعلام شده هم نه خبری از نرخ بیکاری است و نه رشد اقتصادی کشور طی 2سال اخیر به‌طور دقیق اعلام شده است.این موارد از جمله ابهاماتی است که دولت هیچ‌گاه به‌طور صریح و شفاف درباره آن با مردم سخن نگفته است. خبرنگار همشهری هر چه تلاش کرد تا بتواند پاسخ شفافی در این باره از مقامات دولتی و به خصوص مسئولان وزارت کار بگیرد، به در بسته خورد.
شاید گردآوری اظهارات مسئولان ارشد دولتی در خصوص اقدامات انجام شده برای ایجاد اشتغال و نیز برنامه‌های پیش رو برای سال‌جاری، بتواند مجموعه‌ای نسبتا گویا از واقعیت‌های اشتغال‌زایی کشور به مخاطبان عرضه کند. اما با دقت به این اظهارات، مشخص می‌شود که در بسیاری موارد آمارهای ارائه شده با هم مطابقت ندارد و باز هم این شائبه تقویت می‌شود که شاید برنامه واحد و منسجمی برای ایجاد اشتغال در دولت وجود نداشته باشد.
روایت رئیس‌جمهور از اشتغال
محمود احمدی‌نژاد در پیام نوروزی خود در نخستین روز سال 1390 با اشاره به ایجاد 1.5میلیون شغل در سال 89 وعده داد که این رقم در سال جدید به2.5میلیون برسد. وی گفت که این تعداد شغل در بخش‌های تولید، صنعت، کشاورزی، خدمات و سرمایه‌گذاری در دسترس ملت ایران قرار خواهد گرفت و ظرفیت‌های ملت ایران این امید را به‌وجود آورده که می‌توان در طول 3-2 سال مشکل بیکاری کشور را ریشه‌کن کرد. البته یک ماه از این اظهارات نگذشته بود که تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی با اشاره به وضعیت اقتصادی کشور، تحقق این آمار را غیرممکن خواندند.
رئیس‌جمهور روز یکشنبه 21فروردین ماه هم در جلسه‌ای با تعاونگران بار دیگر بر ایجاد2.5میلیون شغل در سال‌جاری تأکید کرد و این رقم را عدد بزرگی ندانست. تعاونگران هم به احمدی‌نژاد گفتند که آماده‌اند تا یک‌میلیون شغل در سال‌جاری ایجاد کنند. همان‌روز احمدی‌نژاد در جلسه شورای‌عالی اشتغال با اشاره به ظرفیت بخش‌های صنعت و کشاورزی، تحقق این وعده را ممکن دانست و از بانک‌ها خواست در سال‌جاری با جدیت بیشتری وارد میدان شوند و با توزیع منابع در میان پروژه‌ها و طرح‌های تصویب شده به اشتغال‌زایی کشور کمک کنند. 2ماه بعد در حالی که ماه خرداد وارد دهه سوم خود شده بود، فروزان مهر، معاون وزیر کار گفت که جلسه کمیته هماهنگی بانک‌ها برای تعیین سهم و اعتبار اشتغال در سال‌جاری با حضور وزیر کار برگزار خواهد شد.
استاندار پایتخت آمار می‌دهد
در راستای ایجاد یک‌میلیون و 100هزار شغل، سال گذشته برنامه مدونی به استانداران داده شد. در همین راستا استاندار تهران بارها به منظور دفاع از عملکرد دولت در زمینه اشتغال‌زایی صحبت کرد. مرتضی تمدن در آخرین روزهای سال 88 گفت که بنا به تعهدی که داده، سهم تهران از یک‌میلیون و 100هزار شغل سال آینده (یعنی سال 89) 100هزار شغل است. وی یکسال بعد یعنی در تاریخ چهارم اسفند ماه سال 89 همسو با شعار ایجاد 1.6 میلیون شغل در سراسر کشور، اعلام کرد که این رقم در تهران به بیش از 300هزار مورد رسیده است.
استاندار تهران یک روز مانده به پایان سال 89 سهم تهران در اشتغال‌زایی سال 90 را 400هزار شغل عنوان کرد اما با سپری شدن 2ماه از سال‌جاری این رقم را به 360هزار مورد کاهش داد. تمدن در یکی از تازه‌ترین اظهارنظرهای خود در روز 12خردادماه منتقدان دولت در بحث اشتغال‌زایی را متهم به دروغگویی، حسادت و کوردلی کرد و گفت که حاضر است آمار اشتغال‌زایی سال 89 را در معرض قضاوت همگان قرار دهد.
وی در همان سخنرانی آمار اشتغال‌زایی در تهران طی سال گذشته را که پیش از این آن را بیش از 300هزار مورد عنوان کرده بود، 240هزار فرصت شغلی اعلام کرد. دیدگاه معاون اول رئیس جمهور
محمدرضا رحیمی که در روزهای پایانی سال 88 از تصمیم دولت برای ایجاد یک میلیون و 100هزار شغل در سال آینده خبر داد، در روز 27دی‌ماه1389 اعلام کرد که میزان اشتغال ایجاد شده 400هزار نفر بیشتر از برنامه دولت بوده است. معاون اول رئیس‌جمهور در بهمن ماه سال 89 نیز برنامه اشتغال‌زایی سال آینده دولت را اعلام کرد و گفت که با تحقق آمار1.5میلیونی ایجاد اشتغال در سال 89، طی سال90 دولت2.5 میلیون شغل ایجاد می‌کند و نرخ بیکاری را به 4/3درصد خواهد رساند. رحیمی در خرداد ماه سال‌جاری و در حالی که شیخ الاسلامی 2ماه قبل، از مشخص شدن نتایج راستی‌آزمایی‌ها خبر داده بود، گفت که دولت قصد دارد در چند استان کشور میزان اشتغال‌زایی را راستی آزمایی کند.
ایجاد اشتغال با سرعت زایدالوصف!
شیخ‌الاسلامی با شعار «ایجاد شغل وظیفه وزارت کار نیست» تحقق آمار 5/1میلیونی اشتغال را در سال گذشته بارها به‌عنوان یکی از افتخارات وزارتخانه متبوعش اعلام کرده است. وی در روزهای ابتدایی آذرماه سال گذشته عبور از آمار یک‌میلیونی ایجاد اشتغال را اعلام کرد و گفت که این کار بزرگ دیگر یک‌رؤیا نیست. وزیر کار و امور اجتماعی در دی ماه سال گذشته نیز اعلام کرد که دولت با عبور از اهداف اولیه، تحقق 5/1میلیون شغل را در دستور کار قرار داده است. اما در پایان سال اعلام شد که ایجاد اشتغال با سرعتی زایدالوصف پا را از این هدف نیز فراتر نهاده و به رکورد 1.6 میلیونی رسیده است؛ رقمی که وزیر کار روز 22اسفند سال 89 آن را1.8 میلیون اعلام کرد و در حالی که تنها یک ماه از سال 90 گذشته بود شیخ‌الاسلامی گفت: گزارش‌های راستی آزمایی، صحت این آمار را تأیید کرد. البته اطلاع‌رسانی در خصوص نحوه ایجاد این تعداد شغل تنها به همین قبیل جملات منحصر شده و آمار و ارقام جزئی‌تری در این باره منتشر نشده است.
معاونی برای همه وعده‌ها
معاون سرمایه انسانی و توسعه اشتغال وزیر کار، روز 2اسفندماه سال گذشته گفت: آمار1.6 میلیونی اشتغال ایجاد شده در این سال به1.8 میلیون ارتقا خواهد یافت. وی در یکی دیگر از اظهارنظرهای خود با اشاره به هدفگذاری1.1 میلیون شغل در سال 89، بیان داشت: پیش‌بینی شده بود که 5/15درصد شاغلین از بخش کشاورزی،18.7 درصد از بخش صنعت و معدن،19.4 درصد از بخش مشاغل خانگی و کار خرد باشند. محمد حسین فروزان مهر همچنین از برآورد 168هزار میلیارد تومان اعتبار برای1.1 میلیون شغل خبر داده بود.البته وی به تازگی در مصاحبه‌ای گفته است که رئیس کل بانک مرکزی در جلسات شورای‌عالی اشتغال، قدرت سیستم بانکی را برای پرداخت تسهیلات در حوزه سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال 130هزار میلیارد تومان عنوان کرده است.
به گفته وی، علاوه بر مبلغ فوق مقرر شده 30هزار میلیارد تومان از منابع صندوق توسعه ملی و 28هزار میلیارد تومان مانده تسهیلات بنگاه‌های زودبازده طی سال‌های 84 تا 88 به بحث سرمایه گذاری تولید و اشتغال اختصاص داده شود.البته با توجه به اینکه فروزان مهر سرمایه‌گذاری لازم برای ایجاد1.1 میلیون شغل را 168هزار میلیارد تومان عنوان کرده بود، معلوم نیست دولت چگونه با 188هزار میلیارد تومان اعتبار قصد ایجاد2.5 میلیون شغل در سال‌جاری را دارد؟
